Kinderen uit de Knel wordt in Berlijn sinds 2018 door twee gefinancierde instellingen aangeboden. De Medical School Berlin (MSB) is daar één van. In dit artikel wordt het kwalitatieve implementatieonderzoek naar Kinderen uit de Knel beschreven dat van 2018 tot 2020 is uitgevoerd binnen MSB.

Margreet Visser maakte deze samenvatting van het artikel.

1. Hebben therapeuten en cliënten het idee dat de Duitstalige variant Kinder aus der Klemme helpt?
2. Hoe denken therapeuten en cliënten dat de interventie helpt?
3. Wat kan er eventueel nog verbeterd worden aan de interventie?
De vragen worden beantwoord middels interviews met therapeuten, ouders, kinderen en hun netwerk over hun ervaringen met het programma. Data zijn verzameld door 8 interviews met therapeuten (2 mannen), 13 interviews met ouders (6 moeders), 6 met mensen uit het netwerk van de gezinnen (5 vrouwen, 3 nieuwe partners en 3 vriendinnen), en 7 interviews met kinderen (6-13 jr, 3 meisjes) (N=34).

Overzicht van de belangrijkste succesfactoren voor het starten met en het uitvoeren van Kinderen uit de Knel

•  Therapeuten benadrukken de relevantie van een systemische basisopleiding en – houding in combinatie met de specifieke Kinder aus der Klemme opleiding. Verder ervaren zij de teambesprekingen en de intervisie als fundamenteel.
• De ouders benoemen dat door een positieve groepssfeer er een context ontstaat waarin op individueel niveau geleerd kan worden hoe ze anders tegen de conflictdynamiek kunnen aankijken en de behoeften van de kinderen weer centraal komen te staan. Verder spelen het netwerken met anderen en het samenkomen als kerngezin tijdens de pauzes een grote rol.
• Uit de interviews met de netwerkleden werd duidelijk dat hun rol in de interventie samenhing met de mate waarin ze actief betrokken dan wel op afstand werden gehouden door de betreffende ouder. Dit had er naar hun idee mee te maken dat er ook maar twee netwerkbijeenkomsten hadden plaatsgevonden.
• De kinderen en jongeren noemden dat ze zich goed ontvangen voelden door de gezelligheid en de informele structuur van de kindergroep. Andere positieve aspecten die ze hebben genoemd zijn de uitwisseling met leeftijdsgenoten en de therapeuten, en de ontmoetingen met beide ouders tijdens de pauzes.

Overzicht van de belangrijkste wensen van de respondenten (ongeacht de respondentengroepen)

• Er moet overwogen worden om het bestaande programma-aanbod enigszins uit te breiden. Verder zijn nazorg en individuele afspraken gewenst, evenals een verlenging van de pauzes.
• Met betrekking tot de netwerkpartners moet naar een mogelijkheid worden gezocht voor meer communicatie of een frequentere deelname aan het programma.
• Met betrekking tot de kindergroep moet worden gezocht naar een warming-up die beter past bij de verschillende leeftijden van de kinderen. Dat geldt ook voor de sessies van de kindergroep. En de mogelijkheid dat kinderen één-op-één gesprekken kunnen hebben met de therapeuten.

Dit onderzoek staat beschreven in de wetenschappelijke publicatie:

Ganser, M. A., Kleiner, M., Gaese, M., & von der Lippe, H. (2022). Indizierte Prävention hochstrittiger Trennungseltern: eine qualitative Implementationsstudie zu „Kinder aus der Klemme”. Prävention und Gesundheitsförderung, 1-10.  Gepubliceerd in: qualitative Studie Kinder aus der Klemme