Kinderen uit de Knel is een aanpak of therapie om de situatie bij conflictscheidingen te verbeteren. Het is belangrijk om te onderzoeken of Kinderen uit de Knel werkt. Daarom zijn ouders en kinderen (6-18 jaar) uit heel Nederland en België gevraagd om vragenlijsten in te vullen. Dit deden zij voorafgaand aan Kinderen uit de Knel en ook toen de therapie afgelopen was. In totaal hebben 110 ouders en 122 kinderen alle vragenlijsten ingevuld.

Ouders rapporteren verbeteringen op verschillende gebieden. De belangrijkste hiervan is de mate van conflicten tussen ouders. Volgens ouders zijn er na afloop van Kinderen uit de Knel minder conflicten, zijn de conflicten minder emotioneel, en kunnen ouders deze vaker op een constructieve manier oplossen. Daarnaast kunnen ouders na afloop van de therapie hun ex-partner beter vergeven, vertrouwen ze hun ex-partner iets meer en accepteren ze de scheiding beter. Sommige gebieden veranderen echter niet. Ouders denken nog net zo negatief over hun ex-partner na de therapie. Ouders ervaren ook geen verandering in hoe hun sociale netwerk, zoals hun vrienden en familie, over hun ex-partner denken. Ouders rapporteren zowel voor als na Kinderen uit de Knel dat ze zich goed aangepast voelen aan de scheiding; ze zijn gewend aan hun nieuwe leven zonder hun ex-partner.
Volgens ouders werkt Kinderen uit de Knel dus om conflicten te verbeteren. Negatieve gedachtes over de ex-partner lijken niet af te nemen, maar positieve gevoelens en gedachtes nemen wel toe. Daarom richt Kinderen uit de Knel zich nu nog meer op het versterken van deze positieve gevoelens en gedachtes. Daarnaast wordt het sociale netwerk nu nog meer betrokken. Uit ander onderzoek weten we namelijk dat het sociale netwerk een belangrijke rol speelt bij vergeving tussen ouders en in het voortbestaan en stoppen van de conflicten.*

*Visser, M., Finkenauer, C., Schoemaker, K., Kluwer, E., Rijken, van der, R., Lawick, van J., Bom, H., Schipper, de J.C., Lamers-Winkelman, F. (2017). ). I’ll Never Forgive You: High Conflict Divorce, Social Network, and Co-Parenting Conflicts. Journal of Child and Family Studies. JCFS-D-16-00013R2. | Finkenauer, C., Visser, M., van Lawick, J., Kluwer, E. S., Schoemaker, K., & de Schipper, J. C. (2017). De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen. UCERF bundel 2017

Ook kinderen zien verbeteringen. Volgens kinderen maken ouders minder vaak ruzie waar zij bij zijn. Kinderen zeggen dat ze een goede relatie hebben met zowel hun vader als moeder. De relatie met hun moeder wordt iets beter. Ook hebben kinderen een goede kwaliteit van leven en wordt aan hun behoeftes voldaan. Dit verandert niet gedurende Kinderen uit de Knel.
Ook kinderen zien dus verbeteringen in de conflicten van hun ouders. Verder zien kinderen weinig verandering, omdat ze al voorafgaand aan de therapie vonden dat het goed gaat. Dit is opvallend, omdat deze gezinnen aan Kinderen uit de Knel meededen omdat de kinderen last hadden van de conflicten. Ongeveer de helft van de kinderen had zelfs zoveel last van de conflicten dat ze een post-traumatische stress stoornis zouden kunnen ontwikkelen.
Deze tegenstrijdigheid is veel besproken met de therapeuten van Kinderen uit de Knel en met jongeren van Villa Pinedo. Een mogelijke verklaring is dat kinderen vooral last hebben van conflicten in de overgangssituatie tussen beide ouders: de ‘tussenruimte’. Dit zijn de situaties waarin kinderen te maken hebben met beide ouders, bijvoorbeeld omdat ouders elkaar ontmoeten (op een feest of diploma uitreiking) of omdat kinderen zich gevangen voelen tussen de ouders. Kinderen gaven aan dat ze het moeilijk vinden om telkens van huis te wisselen, dat er verschillende regels zijn, dat ze het gevoel hebben tussen hun ouders te moeten kiezen en dat hun ouders soms slecht over de andere ouder praten. Zowel bij hun vader thuis als bij hun moeder thuis voelen kinderen zich goed, maar er ontstaan spanningen als deze twee werelden samenkomen. Tijdens Kinderen uit de Knel wordt daarom aandacht besteedt aan deze tussenruimte.

Dit onderzoek staat uitgebreid beschreven in onderstaande twee wetenschappelijke publicaties:
1. Schoemaker, K., Kruijff, A.de, Visser, M., Lawick, J.van, Finkenauer, C. (2017). Vechtscheidingen. Beleving en ervaringen van ouders en Kinderen en verandering na Kinderen uit de Knel. Onderzoeksrapport. Academische Werkplaats aanpak Kindermishandeling.
2. Visser, Margreet, Lawick, J. van, Stith, Sandra M., Spencer, C. Violence in Families: Systemic Practice and Research. In: Ochs, M., Borcsa, M. & Schweitzer, J. (eds.) (2020). Systemic Research in Individual, Couple, and Family Therapy and Counseling. (EFTA Book Series, Volume 4). Cham, CH: Springer International.