“Ieder kind heeft het recht op toegang tot bronnen die de gezondheid en het welzijn bevorderen. De overheid zorgt daarbij voor een levensstandaard die goed is voor de ontwikkeling, biedt passende preventie en steun, en neemt maatregelen tegen schadelijke praktijken.”, zo staat in het kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties te lezen.

Helaas zien we dat het aantal kinderen in Nederland dat psychisch in de knel komt, groeit. De preventieve zorg schiet te kort en kinderen hebben onvoldoende  toegang tot passende, effectieve zorg. De decentralisatie van de jeugdzorg heeft niet gebracht waarop gehoopt werd: ondanks alle inspanningen stapelen de problemen in het stelsel van jeugdzorg zich op, waarbij lange wachttijden aan de orde van de dag zijn en de kwaliteit en continuïteit van zorg in het geding is.

Een van de prangende issues binnen jeugdzorg is het gebrek aan toegang tot effectieve hulp bij hoogconflictscheiding. Hoogconflictscheiding is zeer complexe materie met een grote maatschappelijke impact: kinderen, hun ouders en de sociale omgeving lijden onder de conflicten en toxische stress. De problematiek van conflictscheiding gaat veel verder dan de reikwijdte van jeugdzorg; het is een algemeen maatschappelijk probleem. Systemen in het juridische en het zorgdomein lopen vast, denk aan wachttijden bij de Raad voor de Kinderbescherming, Veilig Thuis, gecertificeerde instellingen, advocatuur, en rechtbanken. Toch is het bieden van adequate hulp hoofdzakelijk belegd bij jeugdzorg. Het is een zware opgave, te meer omdat de sector te maken heeft met een versnipperd aanbod van behandelingen en er te weinig onderbouwde en gedeelde kennis is over wat wel of niet werkt en waarom.

Kwetsbare kinderen in de knel

Jaarlijks raken tussen de 7.000 en 10.000 kinderen gevangen in de destructieve, vaak jarenlange strijd van hun gescheiden ouders. De kinderen lopen een groot risico om beschadigd te raken in dit proces en de problemen die zij er aan overhouden kunnen langdurig blijven doorspelen in hun persoonlijk leven tot ver in hun volwassenheid.

Dit probleem wordt breed onderkend. Er is de afgelopen jaren fors ingezet op dit thema, zowel vanuit de overheid als individuele aanbieders. Denk aan Scheiden zonder Schade. Daaruit zijn nieuwe initiatieven en aanpakken ontstaan – Kinderen uit de Knel is daar een voorbeeld van. Dagelijks zetten hulpverleners zich in om gezinnen in deze situatie zo goed mogelijk te ondersteunen.

Als stichting Kinderen uit de Knel zijn wij blij met de stappen die zijn gemaakt. Maar we zien ook dat het basale inzicht: wat werkt wel en wat werkt niet?, ontbreekt. We zijn ervan overtuigd dat hulpverlening bij conflictscheiding veel effectiever kan. We voelen de urgentie, en zijn gedreven, om verdere stappen te nemen om de kwaliteit en toegankelijkheid van die zorg te verbeteren, door in nauwe samenwerking met het werkveld, een expertisecentrum conflictscheiding op te zetten, met onderzoek en behandeling onder één dak! De manier waarop we dat voor elkaar willen krijgen is vooral pragmatisch ingestoken: in het klein starten met teams die gaan werken met reeds lopende veelbelovende behandelingen en in samenwerking met zo veel mogelijk partijen uit het werkveld.

Dr. Margreet Visser – klinisch psycholoog, psychotraumatherapeut, senior onderzoeker en een van de grondleggers van Kinderen uit de Knel –  neemt het voortouw in de ontwikkeling van de inhoudelijke aanpak. Evelyn Wilms – verantwoordelijk voor strategie en organisatie stichting Kinderen uit de Knel – zal als kwartiermaker zorgdragen voor de organisatie en opstart van het centrum.

Wat is de toegevoegde waarde van de expertise en ervaring van stichting Kinderen uit de Knel?

We hebben als stichting Kinderen uit de Knel in het klein een methodische aanpak voor hoogconflictscheidingen, zowel op inhoud als op organisatie, die stapsgewijs verandering in de aanpak van conflictscheiding mogelijk maakt. De aanpak is gericht op gezinnen en het zorgsysteem er om heen, waarbij we zien dat het verminderen van stress en de-escalatie een belangrijke sleutel is voor verbetering van de situatie van alle betrokkenen. In samenspraak met ouders en kinderen, therapeuten en onderzoekers werken we aan een gedegen onderbouwing van inzichten en formuleren op basis daarvan nieuwe onderzoeksvragen en toegepaste trainingen. Onze ervaring is dat deze wisselwerking tussen praktijk en wetenschap, en de continue doorontwikkeling van werkzame elementen in de aanpak, essentieel is om de kwaliteit van hulpverlening te verbeteren. We hebben iets in handen wat de moeite waard is om verder te brengen, door op te schalen en door te blijven ontwikkelen, in de vorm van het expertise centrum.

Een positieve meeropbrengst is de meerwaarde die het oplevert in zijn algemeenheid voor ‘multi probleemgezinnen’ én
preventie door de handvatten voor stressvermindering in gezinnen en het zorgsysteem.

Onze visie voor het expertisecentrum 

De uitgangspunten van het expertisecentrum conflictscheiding in een notedop:

• permanente koppeling klinische praktijk en onderzoek t.b.v. effectieve behandeling onder één dak
• meer soorten behandelingen ontwikkelen op basis van opgedane kennis en in samenwerking met veelbelovende bestaande interventies
• delen en uitdragen van de kennis die voortkomt uit het centrum, t.b.v. preventie
• ontwikkelen van trainingen voor hulpverleners en opleiden voor nieuwe interventies
• een andere manier van werken voor behandelaars in de organisatie, gericht op het zelf gezond blijven en het optimaal inzetten van hun deskundigheid. Het centrum wordt een ‘showcase’ van stress uit het zorgverleningsysteem halen
• alternatieve financieringsvormen voor behandelingen in gang zetten zodat meer ouders hulp kunnen krijgen
• pragmatische en verbindende werkwijze.

Wat gaat het expertise centrum bieden?

Diagnostiek, indicatie, behandeling, wetenschappelijk onderzoek, innovatie, deskundigheidsbevordering (trainingen, workshops, lezingen, publicaties, supervisie), consultatie en voorlichting, onder één dak.

Het expertisecentrum zal bestaan uit een fysiek (regionaal) centrum met onderzoek en behandeling onder één dak, zoals in de setting van bijv. het instituut Antoni van Leeuwenhoek. Het team bestaat uit behandelaren, onderzoekers en promovendi, waarbij iedere therapeut ook tijd besteed aan onderzoek. We werken samen met universiteiten en onderzoeksinstituten.

Voor het centrum is een nauwe samenwerking met diverse partijen en instanties van belang. Naast gemeenten, scheidingsloketten, hulpverleners (jeugdzorg en GGZ, waaronder Veilig thuis, Jeugd en Gezinsbeschermers, huisartsen) en universiteiten zijn er nog een veelheid van stakeholders die relevant zijn gezien de (maatschappelijke) impact van hoogconflictscheiding, zoals verzekeraars, werkgevers, en in het juridische domein RvdK, rechters, mediators en advocaten.

Momenteel richten we ons op het realiseren van een kleinschalige pilot op lokaal niveau, in samenwerking met gemeenten en hooggespecialiseerde therapeuten die deskundig zijn op verschillende vlakken en gezamenlijk in de regio kunnen gaan optrekken onder de vlag van het expertisecentrum. Door middel van de pilot kunnen we vlieguren maken met diagnostiek en behandeling met het doel meer duidelijkheid te krijgen over indicatiestelling: welke behandeling past bij welk gezin. We zijn momenteel met een aantal partijen in gesprek en merken dat er enthousiasme is om gezamenlijk op te trekken om de pilot te realiseren.

Help het expertisecentrum te realiseren

We zijn als stichting Kinderen uit de Knel zeer gemotiveerd om het expertisecentrum conflictscheiding op te zetten zodat meer mensen (zowel deelnemers als de betrokken hulpverleners) baat kunnen hebben van de gebundelde expertise op dit gebied,  vanuit onderzoek en behandeling.

Hoewel we een kleine club zijn, hebben we de expertise en drive om echt iets te kunnen betekenen, door te blijven ontwikkelen, te onderzoeken, samen te werken, te groeien en te leren, en onze ervaringen te delen.

Om onze doelen te realiseren komen we graag in contact met maatschappelijke organisaties, gemeenten, zorgverzekeraars, en inhoudelijk experts die met ons willen samenwerken of ons financieel willen supporten, ad-hoc of permanent. Vanuit het oogpunt van de maatschappelijke opbrengsten zullen de baten de kosten van het expertisecentrum ruimschoots overstijgen, vanwege de preventieve werking. We hebben hiervoor een rekenmodel gemaakt dat we graag met u delen.

Interesse in een samenwerking en/of het steunen van Kinderen uit de Knel? Neem contact op met Evelyn Wilms info@kinderenuitdeknel.nl

Gegevens Stichting Kinderen uit de Knel

Stichting Kinderen uit de Knel
Badhuisweg 129 A, 2597 JM Den Haag

www.kinderenuitdeknel.nl
info@kinderenuitdeknel.nl
KVK: 68998104